دراین مطلب از سایت خانم دکتر مریم حاجی احمدی متخصص کودکان به موضوع: (پوسیدگی های زودرس دندان یا پوسیدگی های شیر خوارگی دندان) پرداخته ایم.
لطفا تا انتها مطلب را مطالعه نمایید و در صورت داشتن هر گونه سوال (مرتبط و غیر مرتبط) در بخش دیدگاه ها ارسال نمایید.
چگونه می توان از بروز پوسیدگی های زودرس یا پوسیدگی های شیر خوارگی جلوگیری کرد؟
پوسیدگی های دندانی زودرس دوران کودکی چیست؟
این پوسیدگی ها، نوع خاصی از پوسیدگی های دندانی شدید هستند که نوزادان و کودکان خردسال را درگیر می کنند و پیشرفت سریعی دارند. طبق تعریف آکادمی دندان پزشکی کودکان آمریکا، حضور بیش از یک سطح دندانی پوسیده (ضایعه حفره دار یا بدون حفره)، ترمیم شده یا از دست رفته (دراثرپوسیدگی ) درهر کدام از دندان های شیری در یک کودک زیر ۶ سال، پوسیدگی های زودرس دوران کودکی نامیده می شود.
علل ایجاد پوسیدگی های دندانی زودرس دوران کودکی چیست؟
بر خلاف تصور بسیاری از والدین، قطره آهن در ایجاد این پوسیدگی ها هیچ نقشی ندارد، بلکه فقط سبب تغییر رنگ دندان های پوسیده می گردد. مهمترین علل ایجاد این پوسیدگی ها، شامل موارد زیر است:
الف. تمیز نکردن دهان کودک توسط والدین از زمان رویش اولین دندان های شیری.
ب. الگوی تغذیه ای نا مناسب شامل:
۱) استفاده از شیشه حاوی شیر یا سایر نوشیدنی های شیرین بعنوان پستانک، جهت آرام کردن وکمک به خوابیدن کودک.
۲) خوردن مکرر شیراز شیشه در طول شب، مطابق میل کودک.
ج. کاهش جریان بزاق حین خواب.
د. وجود پوسیدگی های متعدد درمان نشده در دهان پدر و مادر کودک.
ه. عدم مراجعه والدین به دندانپزشک برای معاینه کودک و کسب اطلاعات صحیح و انجام اقدامات پیشگیرانه از زمان رویش اولین دندان های شیری.
و. مصرف مکرر میان وعده های پوسیدگی زا در طول روز توسط کودک.
این عوامل، محیط مناسبی را برای فعالیت میکروب های پوسیدگی زا در دهان کودک فراهم میکنند که با تولید بعضی اسیدها، سبب پوسیدگی دندان های می شوند.
کدام دندانها بطور شایع تحت تا ثیر پوسیدگیهای دندانی زودرس دوران کودکی قرار میگیرند؟
چهار دندان پیشین شیری فک بالا، آسیاهای اول شیری هر دو فک و دندانهای نیش شیری فک پایین، معمولا دندانهایی هستند که به این پوسیدگیها دچار میشوند. دندانهای درگیر، معمولا به صورت قرینه در دو سمت دهان کودک قرار دارند. دندان پیشین شیری فک پایین، معمولا پوسیده نمی شود که دلیل این امر، نقش محافظت کننده زبان از این دندانها حین مکیدن شیر و نیز شستشوی طبیعی این دندانها توسط جریان بزاق به علت قرار گیری دهانه مجرای غدد بزاقی ساب مند یبولار و ساب لینگوال در پشت این دندانها می باشد. دندانهای آسیای دوم شیری هم به دلیل اینکه در سن بالاتری رویش می یابند، معمولا مبتلا نمی شوند.
توصیه هایی به والدین جهت پیشگیری از ایجاد پوسیدگی های دندانی زودرس دوران کودکی:
۱. از آنجایی که پوسیدگی دندانی یک بیماری مسری است و میکروبهای ایجادکننده آن معمولا از دهان والدین(بویژه مادران) به نوزاد منتقل می شوند، قبل از اقدام به بچه دار شدن به فکر سلامت دندانهای خود باشید و با مراجعه به دندانپزشک، دندانهای پوسیده خود را درمان کنید. با نظر دندانپزشک می توانید با مصرف برخی آدامس های بدون قند یا دهانشویه ها، بهداشت دهانی خود را بهبود بخشید.
۲. ظرف شش ماه بعد از رویش اولین دندان کودک، جهت معاینه و دریافت اطلاعات و مشاوره های بهداشتی مناسب، نوزاد خود را نزد دندانپزشک متخصص کودکان ببرید. توصیه شده این مراجعه دیرتر از ۱۲ ماهگی کودک نباشد.
۳. دندانهای نوزادتان را زمان رویش آنها تا حدود ۱.۵سالگی، شب ها قبل از خواب با استفاده از یک پارچه یا گاز استریل، تمیز کنید.
۴. در دوره ۱.۵ تا ۳ سالگی، دندانهای کودک را به کمک مسواکهای انگشتی یا دستی، بدون استفاده از خمیر دندان یا با استفاده از خمیر دندانهای فاقد فلوراید، شب ها قبل از خواب مسواک بزنید.
۵. در سن ۳-۶ سالگی، دندانهای کودک را با مسواکهای دستی یا برقی و خمیر دندانهای فلوراید دار مخصوص کودکان، روزی دو بار(یک بار بعد از صبحانه و یک بار قبل از خواب شب) مسواک بزنید.
۶. از شیشه حاوی شیر، به عنوان پستانک جهت آرام کردن و کمک به خوابیدن کودک استفاده نکنید.
۷. اجازه ندهید کودک با بطری یا شیشه محتوی چیزی غیر از آب در دهانش به خواب برود.
۸. در صورتی که کودک عادت کرده در شب مکررا شیر بخورد، سعی کنید به تدریج تعداد دفعات شیرخوردن را کاهش دهید و بعداز هربار شیردهی به کودک آب بخورانید تا اضافات شیر از روی دندانهای کودک پاک شود.
۹. تغذیه کودک از شیشه شیر را در حدود سن ۱۲-۱۴ ماهگی متوقف و او را به نوشیدن از فنجان یا لیوان تشویق کنید.
۱۰. اجازه ندهید کودک در طول روز، مکررا میان وعده های پوسیدگی زا از قبیل: انواع شیرینی، کلوچه، کیک، بیسکویت، پفک، چیپس وغیره مصرف کند. در صورت تمایل کودک به اینگونه خوراکی ها بهتر است آنها را به طور یکجا وبعد از صرف وعده های غذایی اصلی به او داد.
۱۱. برنامه زمانی منظمی برای وعده های غذایی اصلی کودک و نیز میان وعده ها طرح ریزی کنید و تعداد میان وعده ها را به حداقل برسانید.
۱۲. کودک را تشویق کنید بجای خوراکیهای پوسیدگی زا، از ترکیبات غیر پوسیدگی زا مثل پنیر، ماست، میوه، سالاد و مغزها(مثل پسته، بادام ) در میان وعده ها استفاده کند.
اهمیت پیشگیری در حفظ سلامت دهان و دندان برای یک عمر چیست؟
حفظ بهداشت دهان و دندان بخش مهمی از سلامت کلی هر فرد است. بیماری های دهان و دندان مانند پوسیدگی دندان و بیماریهای لثه اغلب اثرات غیر قابل بازگشتی بر دندان ها و لثه دارند. به همین دلیل تشخیص زود هنگام خطر ابتلا به بیماری و پیشگیری از آن قبل از وقوع چنین آسیبهایی، بسیار مهم می باشد. هنگامی که یک دندان دچار پوسیدگی می شود، حتی پس از درمان پوسیدگی، ضعیف تر خواهد شد. ضایعات عمیق ممکن است به مشکلاتی در پالپ دندان منجر شود و در نتیجه نیاز به درمان ریشه یا استخراج دندان در نهایت خواهد داشت. پیشرفت بیماری پریودنتال منجر به تخریب استخوان حمایت کننده از دندان می شود و در نهایت ممکن است به از دست دادن دندان بیانجامد.
مراقبت های پیشگیرانه شامل داشتن یک رژیم غذایی سالم، مسواک زدن منظم دندانها با خمیر دندان حاوی فلوراید، نخ دندان، پیت و فیشر سیلانت، جرم گیری حرفه ای دندانها در صورت لزوم، استفاده از وارنیش فلوراید و برنامه ریزی برای معاینات منظم دندانپزشکی بمنظور تشخیص زود هنگام پوسیدگی و سایر مشکلات دهان و دندان است. بهمین دلیل پایه ریزی سلامت دندانها و مراجعه ی منظم به دندانپزشک از خانه در سن ۱۲ ماهگی و ایجاد عادات غذایی سالم و عادات بهداشتی دهان و دندان در کودکان بسیار مهم است، زیرا این رفتارها به عادات سالمی که می تواند یک عمر ادامه یابد، منجر خواهند شد.
در صورت مفید بودن لطفا مطلب را با دوستان خود هم به اشتراک بگذارید.
خانم دکتر مریم حاجی احمدی متخصص دندانپزشکی کودکان اصفهان پاسخگویی سوالات در دایرکت اینستاگرام نیز می باشند.
خانم دکتر مریم حاجی احمدی
متخصص دندانپزشک کودکان اصفهان
🏵رتبه دوم بورد تخصصی کشور
🏵عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
جهت اطلاع از آدرس و ساعات کاری به بخش تماس سایت مراجعه نمایید
