نوشیدنی های مضر برای دندان کودک | کدام نوشیدنی ها سلامت دندان های شیری را تهدید می کنند؟
سلامت دهان و دندان کودکان از همان ماه های اول زندگی شکل می گیرد و تغذیه نقش بسیار مهمی در این مسیر دارد. بسیاری از والدین تصور می کنند فقط خوراکی های شیرین مثل شکلات یا آبنبات عامل پوسیدگی دندان هستند اما حقیقت این است که برخی نوشیدنی ها نیز می توانند سلامت دندان های شیری کودک را به شدت تهدید کنند. در این مقاله می خواهیم به طور کامل درباره نوشیدنی های مضر برای دندان کودک صحبت کنیم، دلایل علمی آسیب رسان بودن آن ها را توضیح دهیم و جایگزین های سالم تر را معرفی کنیم.
چرا نوشیدنی ها می توانند برای دندان کودک مضر باشند؟
سطح مینای دندان کودکان نازک تر و حساس تر از بزرگسالان است. وقتی کودک نوشیدنی های قندی یا اسیدی مصرف می کند، این ترکیبات باعث فرسایش مینای دندان و ایجاد پوسیدگی می شوند. علاوه بر این، باقی ماندن ذرات قند در دهان محیط مناسبی برای رشد باکتری ها فراهم می کند. باکتری های دهان از قند تغذیه می کنند و اسید تولید می شود؛ این اسید به مرور مینای دندان را ضعیف و سوراخ می کند. در نتیجه اگر عادت نوشیدن مکرر نوشیدنی های مضر کنترل نشود، پوسیدگی های زودرس به سراغ دندان های شیری خواهد آمد.
لیست نوشیدنی های مضر برای دندان کودک
در ادامه به متداول ترین نوشیدنی هایی که می توانند به دندان کودک آسیب برسانند اشاره می کنیم:
۱) نوشابه ها و نوشیدنی های گازدار
شاید obvious ترین مورد، نوشابه باشد. نوشیدنی های گازدار نه تنها قند بسیار زیادی دارند بلکه اسیدیته بالایی نیز دارند. اسید فسفریک موجود در نوشابه مینای دندان را تخریب می کند. جالب است بدانید حتی نوشابه های رژیمی که فاقد قند هستند هم به دلیل اسید بالا به دندان آسیب می رسانند. عادت به نوشیدن نوشابه از سن پایین یکی از عوامل اصلی پوسیدگی زودرس دندان هاست.
۲) آبمیوه های صنعتی
خیلی از والدین فکر می کنند آبمیوه برای کودک سالم است. اگرچه آبمیوه طبیعی و بدون شکر افزوده در حد محدود مفید است اما اغلب آبمیوه های صنعتی قند بسیار زیادی دارند. علاوه بر قند، این آبمیوه ها اسید میوه را هم با خود حمل می کنند که می تواند مینای دندان را نرم کند. مصرف مکرر آبمیوه های بسته بندی شده به ویژه قبل از خواب، پوسیدگی زودرس دندان های شیری را تضمین می کند!
۳) شیرهای طعم دار
شیر کاکائو، شیر قهوه، شیر موز و انواع شیرهای طعم دار برای بچه ها جذاب هستند اما فراموش نکنید این محصولات اغلب با شکر اضافه تهیه می شوند. وقتی کودک این نوشیدنی ها را در بطری می نوشد و دندان هایش شسته نمی شود، قند در اطراف دندان ها باقی می ماند و در طول شب اثر مخرب خود را می گذارد. این پدیده به نام «پوسیدگی شیشه شیر» شناخته می شود.
بیشتر بخوانید : فیشور سیلانت در کودکان
۴) نوشیدنی های انرژی زا و ورزشی
بعضی والدین تصور می کنند نوشیدنی های ورزشی برای کودکان فعال خوب است اما این نوشیدنی ها حاوی مقادیر زیادی قند و اسید سیتریک هستند که محیط اسیدی دهان را فراهم می کنند. مصرف چنین نوشیدنی هایی برای کودکان نه تنها مفید نیست بلکه مستقیما به مینای دندان آسیب می رساند و بسیار مضر است.
۵) چای و قهوه
شاید باور نکنید اما برخی خانواده ها به کودکان بزرگ تر چای شیرین یا حتی قهوه رقیق شده می دهند. قند بالا و ترکیبات رنگی موجود در چای و قهوه می تواند باعث لکه دار شدن دندان ها و پوسیدگی شود. ضمن اینکه این نوشیدنی ها می توانند الگوی خواب کودک را هم مختل کنند.
چرا نوشیدنی های اسیدی خطرناک هستند؟
نوشیدنی های اسیدی مثل نوشابه، آبمیوه های اسیدی (پرتقال، لیمو، آناناس) و نوشیدنی های انرژی زا می توانند مینای دندان را به سرعت فرسایش دهند. مینای دندان مانند یک لایه محافظ عمل می کند و اگر نازک شود، دندان حساس و مستعد پوسیدگی می شود. کودکان به دلیل اینکه مینای دندان نازک تری دارند، آسیب پذیرتر هستند. بنابراین نوشیدنی های اسیدی باید محدود شوند.
چه زمانی نوشیدنی های شیرین بیشتر آسیب می زنند؟
یکی از عوامل مهم، دفعات مصرف است. مثلا اگر کودک یک بطری آبمیوه را در طول روز جرعه جرعه بنوشد، دهان او همیشه در معرض اسید و قند قرار می گیرد. این حالت بدتر از این است که همان مقدار نوشیدنی را یکباره بنوشد و سپس دهان شسته شود. همچنین مصرف نوشیدنی های شیرین قبل از خواب یکی از بدترین عادات است؛ چون بزاق دهان هنگام خواب کمتر ترشح می شود و خاصیت خنثی کنندگی اسید کاهش می یابد.
اثر نوشیدنی ها در پوسیدگی زودرس دندان شیری
تحقیقات نشان می دهد کودکانی که به طور مکرر از شیشه شیر یا بطری های آبمیوه استفاده می کنند، بیشتر در معرض «پوسیدگی زودرس دندان شیری» هستند. این نوع پوسیدگی معمولا دندان های جلویی بالا را درگیر می کند و اگر درمان نشود، ممکن است کودک دندان های شیری خود را زود از دست بدهد که این موضوع مشکلات ارتودنسی آینده را به دنبال دارد.
جهت مطالعهدرباره فلورایدتراپی اصفهان کلیک کنید.
نشانه های تاثیر نوشیدنی های مضر بر دندان کودک
-
لک سفید روی دندان ها که نشانه شروع پوسیدگی است
-
حساسیت دندان به سرما و گرما
-
بوی بد دهان حتی با مسواک زدن
-
درد دندان هنگام جویدن
-
تغییر رنگ دندان به زرد یا قهوه ای
راهکارهای ساده برای پیشگیری
– آموزش نوشیدن آب به عنوان نوشیدنی اصلی
– محدود کردن آبمیوه های صنعتی و نوشیدنی های گازدار
– استفاده از نی برای کاهش تماس نوشیدنی با دندان ها
– شستن دهان با آب بعد از مصرف نوشیدنی های شیرین
– مسواک زدن منظم دوبار در روز با خمیردندان مخصوص کودک
– مراجعه منظم به دندانپزشک کودک
نوشیدنی های جایگزین سالم
خوشبختانه همیشه می توان جایگزین های سالم پیدا کرد. بهترین نوشیدنی برای کودکان آب است! آب نه قند دارد و نه اسید و علاوه بر تامین آب بدن، دهان را شستشو می دهد. شیر ساده بدون افزودنی نیز گزینه خوبی است. اگر کودک آبمیوه دوست دارد، آبمیوه خانگی رقیق شده با آب می تواند جایگزین بهتری باشد. همچنین دمنوش های ملایم بدون قند مثل بابونه در سنین مناسب و با نظر پزشک قابل استفاده است.
بایدها و نبایدها برای والدین
۱) هرگز اجازه ندهید کودک با بطری شیر یا آبمیوه بخوابد.
۲) بطری نوشیدنی کودک را با آب جایگزین کنید.
۳) مصرف نوشیدنی های شیرین را به مناسبت های خاص محدود کنید.
۴) به کودک یاد بدهید بعد از نوشیدن آبمیوه، دهانش را با آب بشوید.
۵) در مهمانی ها از نی برای نوشیدنی های شیرین استفاده کنید.
۶) عادات تغذیه ای خوب را از همان سال های اول شکل دهید.
برای مشاوره با بهترین متخصص دندانپزشکی کودکان اصفهان کلیک کنید
نکات مهم برای مسواک زدن پس از نوشیدنی های اسیدی
یک نکته مهم این است که بلافاصله بعد از نوشیدنی اسیدی مسواک نزنید! چون مینای دندان نرم می شود و مسواک می تواند باعث ساییدگی بیشتر شود. بهتر است ابتدا دهان را با آب بشویید و ۳۰ دقیقه صبر کنید، سپس مسواک بزنید.
نقش والدین در تغییر عادت کودک
کودک شما ممکن است در ابتدا مقاومت کند اما عادت به نوشیدنی های سالم به مرور شکل می گیرد. الگوی تغذیه ای خانواده، تاثیر زیادی دارد. اگر والدین در خانه نوشابه مصرف کنند، طبیعی است که کودک هم بخواهد. بنابراین با تغییر سبک زندگی، می توانید محیط سالم تری برای رشد دندان های کودک فراهم کنید.
نتیجه گیری :
نوشیدنی های مضر برای دندان کودک گاهی به شکل عادات کوچک اما مکرر وارد زندگی می شوند و پوسیدگی های گسترده به جا می گذارند. آگاهی والدین درباره مضرات نوشیدنی های شیرین و اسیدی و جایگزین کردن آن ها با آب یا شیر ساده، بهترین راه برای داشتن لبخندی سالم در سال های آینده است. معاینه دوره ای نزد دندانپزشک کودک نیز کمک می کند مشکلات در مراحل اولیه شناسایی و درمان شود.
سوالات پرتکرار درباره نوشیدنی های مضر برای دندان کودک
آیا آبمیوه طبیعی هم به دندان کودک آسیب می زند؟
بله. اگرچه ویتامین دارد اما قند و اسید میوه همچنان می توانند مینای دندان را فرسایش دهند.
آیا نوشابه رژیمی برای کودک بهتر است؟
خیر. نوشابه رژیمی قند ندارد اما اسید زیادی دارد و همان قدر خطرناک است.
بهترین جایگزین نوشابه چیست؟
آب ساده، شیر بدون افزودنی و آبمیوه طبیعی رقیق شده جایگزین های بهتری هستند.
❌برای اطلاعات بیشتر ما را در اینستاگرام همراهی کنید.