راهنمای کامل و تخصصی عصب‌کشی دندان جلو در کودکان | نجات دندان‌های شیری با درمانی اصولی
دندان‌های شیری، به‌ویژه دندان‌های جلویی کودکان، نه‌تنها در زیبایی و لبخند نقش دارند، بلکه در تکلم، تغذیه و هدایت دندان‌های دائمی نیز اهمیت فراوانی دارند. زمانی که این دندان‌ها به دلیل ضربه یا پوسیدگی شدید دچار آسیب به پالپ (عصب) می‌شوند، یکی از مؤثرترین روش‌های درمانی، عصب‌کشی یا پالپوتومی دندان جلو کودکان است.
اما آیا عصب‌کشی در دندان‌های شیری خطرناک است؟ این درمان چگونه انجام می‌شود؟ چه تفاوتی با عصب‌کشی بزرگسالان دارد؟ والدینی که با این پرسش‌ها مواجه هستند، در ادامه پاسخ کامل، علمی و دقیق به آن‌ها داده خواهد شد.
عصب‌کشی دندان شیری کودکان چیست؟
عصب‌کشی دندان در کودکان، که در اصطلاح علمی به آن پالپ‌درمانی یا پالپوتومی / پالپکتومی گفته می‌شود، روشی برای درمان پوسیدگی یا آسیب عمیق دندان شیری است که باعث درگیری پالپ یا عصب دندان شده است. در این درمان، بسته به شدت آسیب، بخشی یا تمام پالپ (عصب، رگ‌های خونی و بافت نرم در مرکز دندان) خارج می‌شود و سپس فضای خالی با مواد مخصوص پر می‌شود.
چرا دندان جلو کودک ممکن است نیاز به عصب‌کشی داشته باشد؟
دندان‌های جلویی شیری، به‌ویژه در سنین پایین‌تر، بیشتر از بقیه در معرض ضربه یا پوسیدگی قرار دارند. عوامل شایع نیاز به پالپ‌درمانی عبارت‌اند از:
-
پوسیدگی عمیق و پیشرفته که به پالپ رسیده باشد
-
وارد آمدن ضربه به دندان جلویی در اثر زمین خوردن یا تصادف
-
شکستگی تاج دندان که باعث نمایان شدن پالپ شود
-
ایجاد آبسه یا ورم لثه در ناحیه دندان جلو
-
تغییر رنگ دندان به خاکستری یا سیاه، نشانه مرگ پالپ
بیشتر بخوانید : فیشور سیلانت در کودکان
اهمیت حفظ دندان جلویی شیری
بسیاری از والدین تصور می‌کنند چون دندان‌های شیری در نهایت می‌افتند، درمان آن‌ها ضروری نیست. اما این تفکر نادرست است، به‌ویژه درباره دندان‌های جلویی. دلایل اهمیت حفظ دندان جلو کودک:
-
نقش در گفتار: دندان‌های جلویی در تلفظ حروفی مثل “س”، “ز” و “ت” حیاتی‌اند.
-
زیبایی و اعتماد به نفس: لبخند کودک مستقیماً با دندان‌های جلو در ارتباط است.
-
راهنمایی دندان دائمی: دندان شیری سالم مسیر صحیح رویش دندان دائمی را تضمین می‌کند.
-
پیشگیری از انحراف فک یا دندان‌های مجاور
تفاوت عصب‌کشی دندان شیری با دندان دائمی
برخلاف تصور رایج، عصب‌کشی دندان شیری با بزرگسالان تفاوت دارد:
| ویژگی | دندان دائمی | دندان شیری |
|---|---|---|
| نوع درمان | عصب‌کشی کامل (RCT) | پالپوتومی یا پالپکتومی |
| هدف | حفظ دندان دائمی | حفظ دندان تا زمان افتادن طبیعی |
| حساسیت درمان | پایین‌تر | بسیار حساس، به‌دلیل مجاورت با جوانه دندان دائمی |
| ابزار مورد استفاده | مخصوص بزرگسالان | ابزارهای ظریف‌تر و کم‌فشارتر کودک‌محور |
| ماده پرکننده | گوتاپرکا | مواد قابل جذب و زیست‌سازگار |
انواع درمان‌های عصب‌کشی در دندان شیری
پزشک بسته به وضعیت دندان جلو کودک، یکی از روش‌های زیر را انتخاب می‌کند:
در این روش فقط بخش تاجی پالپ (در بالای ریشه) خارج می‌شود و ریشه‌ها دست نخورده باقی می‌مانند. پالپوتومی بیشتر در زمانی انجام می‌شود که پالپ ریشه سالم و عفونی نشده باشد.
در این روش کل پالپ تاج و ریشه خارج می‌شود و کانال ریشه با ماده‌ای خاص پر می‌شود. این روش برای دندان‌هایی است که پالپ به‌طور کامل دچار عفونت شده است.
مراحل عصب‌کشی دندان جلو کودک
عصب‌کشی در کودکان باید با دقت، ظرافت و در محیطی آرامش‌بخش انجام شود. مراحل اصلی شامل:
مرحله ۱: معاینه و تشخیص
دندانپزشک کودک با بررسی بالینی و تصویربرداری رادیوگرافی (پری‌آپیکال یا بایت‌وینگ)، شدت آسیب و درگیری پالپ را تشخیص می‌دهد.
مرحله ۲: بی‌حسی
برای حذف درد و استرس، بسته به سن کودک از یکی از موارد زیر استفاده می‌شود:
-
ژل بی‌حسی موضعی
-
تزریق بی‌حسی داخل لثه
-
گاز خنده (اکسید نیتروز) در کودکان مضطرب
جهت مطالعه فلورایدتراپی اصفهان کلیک کنید
مرحله ۳: برداشتن پوسیدگی
با ابزارهای مخصوص کودکان، تمام پوسیدگی اطراف دندان به‌آرامی برداشته می‌شود تا پالپ در معرض دید قرار گیرد.
مرحله ۴: خارج کردن پالپ
بسته به نوع درمان، پالپ تاجی یا تمام پالپ با دقت از دندان خارج می‌شود.
مرحله ۵: ضدعفونی و پرکردن کانال‌ها
کانال‌های خالی‌شده با مواد زیستی مثل ZOE یا خمیر رزوربین فرم‌آلدئید پر می‌شوند. این مواد در آینده جذب‌شدنی هستند.
مرحله ۶: ترمیم تاج دندان
پس از پالپ‌درمانی، دندان باید ترمیم شود:
-
پرکردگی موقت یا دائمی
-
در موارد آسیب زیاد، روکش استیل ضدزنگ (SSC) مخصوص دندان جلویی کودکان
مراقبت‌های بعد از عصب‌کشی دندان جلو در کودکان
برای حفظ نتیجه درمان و جلوگیری از عوارض، رعایت نکات زیر ضروری است:
-
تا ۲ ساعت پس از درمان، چیزی نخورده نشود
-
از غذاهای سفت و چسبنده پرهیز شود
-
روزانه دو بار مسواک با خمیر مخصوص کودک انجام شود
-
مراجعه منظم برای بررسی پیشرفت درمان توسط دندانپزشک
-
مصرف آنتی‌بیوتیک یا مسکن در صورت تجویز پزشک
-
جلوگیری از ضربه یا فشار به دندان درمان‌شده
آیا عصب‌کشی دندان جلو کودک درد دارد؟
با استفاده از بی‌حسی‌های مؤثر، فرآیند عصب‌کشی برای کودک بدون درد خواهد بود. هرچند ممکن است پس از اتمام درمان کمی درد یا حساسیت ایجاد شود که با مصرف داروهای ضد درد مخصوص کودکان برطرف می‌شود.
برای مشاوره با بهترین متخصص دندانپزشکی کودکان اصفهان کلیک کنید
اگر دندان جلوی کودک عصب‌کشی نشود، چه می‌شود؟
درمان نکردن پالپ آسیب‌دیده می‌تواند عواقب جدی به همراه داشته باشد:
-
تشکیل آبسه چرکی در لثه یا فک
-
دردهای مزمن و شبانه
-
افتادن زودهنگام دندان شیری
-
آسیب به دندان دائمی زیرین
-
بوی بد دهان
-
عفونت سیستمیک در موارد نادر
بنابراین، پیشگیری و درمان به‌موقع کلید حفظ سلامت دهان و آینده کودک است.
عصب‌کشی دندان جلو در چه سنی انجام می‌شود؟
عصب‌کشی دندان‌های جلو معمولاً در سنین بین ۳ تا ۶ سالگی بیشترین شیوع را دارد، زیرا در این بازه:
-
دندان‌های شیری کاملاً رشد کرده‌اند
-
پوسیدگی‌ها در اثر رژیم غذایی و بهداشت ضعیف ظاهر می‌شوند
-
کودک فعال است و احتمال ضربه زیاد است
با این حال، در هر سنی از دوران کودکی ممکن است این درمان نیاز باشد.
چه کسی باید عصب‌کشی را انجام دهد؟
توصیه اکید این است که دندانپزشک متخصص کودکان (پدودنتیست) فرآیند پالپ‌درمانی را انجام دهد، زیرا:
-
ابزار و تکنیک‌های ویژه کودکان را می‌شناسد
-
مهارت کنترل روان‌شناسی کودک را دارد
-
با آناتومی خاص دندان‌های شیری آشناست
-
خطر آسیب به دندان‌های دائمی را به حداقل می‌رساند
عصب‌کشی دندان جلو در کودکان یکی از درمان‌های کلیدی و نجات‌بخش برای حفظ دندان‌های شیری است که با روش‌هایی ایمن، بدون درد و بسیار مؤثر انجام می‌شود. این درمان نه‌تنها لبخند کودک را حفظ می‌کند، بلکه به رشد صحیح دهان و دندان‌های دائمی آینده کمک شایانی می‌نماید.
اگر دندان جلوی فرزندتان دچار آسیب یا تغییر رنگ شده، بدون تأخیر به دندانپزشک متخصص کودکان مراجعه کنید. تشخیص به‌موقع، درمان مؤثر و پیگیری منظم سه اصل طلایی موفقیت در عصب‌کشی دندان‌های شیری هستند.
❌برای اطلاعات بیشتر ما را در اینستاگرام همراهی کنید
