اثرات مکیدن شست بر دندان کودک
مکیدن شست یکی از رایجترین عادتهای نوزادان و کودکان نوپا است که به آنها حس آرامش و امنیت میدهد. اما این عادت اگر بیش از حد ادامه پیدا کند، میتواند تأثیرات منفی بر رشد دندانها و فک کودک داشته باشد. والدین معمولاً با این پرسش مواجه میشوند که آیا مکیدن انگشت شست واقعاً برای دندانهای کودکشان مضر است؟ در این مقاله به بررسی اثرات مکیدن شست بر دندان کودک و روشهای ترک آن میپردازیم.
اطلاعات بیشتر در : متخصص دندانپزشکی کودکان اصفهان
اثرات مکیدن شست بر دندان و فک کودک
هنگامی که کودکان شست خود را برای مدت طولانی میمکند، ممکن است تغییرات قابلتوجهی در ساختار دندانها و فک آنها ایجاد شود. برخی از مهمترین اثرات این عادت شامل موارد زیر است:
- ایجاد مالاکلوژن (نقص در همراستایی دندانها)
- مکیدن مداوم شست میتواند باعث شود دندانهای جلویی بالا و پایین به درستی روی هم قرار نگیرند و باعث بروز مشکلاتی مانند اوربایت یا اپن بایت شود.
- تغییر شکل فک و کام (سقف دهان)
- فشار ناشی از مکیدن انگشت میتواند باعث تغییر شکل کام و فک شود و منجر به تنگی فک بالا شود که در آینده نیاز به ارتودنسی را افزایش میدهد.
- اختلال در رشد دندانهای دائمی
- در صورتی که این عادت تا زمان رویش دندانهای دائمی ادامه پیدا کند، احتمال نامرتب بودن دندانها و نیاز به درمانهای ارتودنسی افزایش مییابد.
- مشکلات گفتاری
- مکیدن طولانیمدت شست میتواند نحوه حرکت زبان را تغییر داده و در تلفظ برخی از صداها مانند “س” و “ز” مشکل ایجاد کند

چرا کودکان انگشت خود را میمکند؟
کودکان معمولاً برای آرامش و احساس امنیت شست خود را میمکند. برخی از دلایل رایج این رفتار عبارتاند از:
- حس راحتی و تسکین: بسیاری از نوزادان این رفتار را حتی در دوران جنینی انجام میدهند و آن را راهی برای آرامش خود میدانند.
- خوابیدن: برخی از کودکان هنگام خواب برای احساس امنیت بیشتر، شست خود را میمکند.
- کنار آمدن با استرس: در مواقعی که کودک احساس نگرانی یا اضطراب دارد، ممکن است به مکیدن انگشت شست روی بیاورد.
جهت مطالعه فلورایدتراپی اصفهان کلیک کنید
روشهای موثر برای ترک عادت مکیدن شست
ترک این عادت نیازمند صبر و توجه ویژه از سوی والدین است. در ادامه به برخی روشهای موثر برای جلوگیری از مکیدن انگشت شست اشاره میکنیم:
- حمایت و تشویق کودک
- به جای سرزنش، کودک را برای نخوردن انگشت تشویق کنید و از روشهای مثبت مانند جدول پاداش و جایزه استفاده کنید.
- شناسایی محرکها
- اگر کودک در مواقع خاصی مانند تماشای تلویزیون یا قبل از خواب شست خود را میمکد، میتوان فعالیتهای جایگزین مانند در آغوش گرفتن عروسک یا استفاده از اسباببازی آرامبخش را پیشنهاد داد.
- استفاده از نوارهای مخصوص یا پوشش روی انگشت
- پوشاندن انگشت با بانداژ یا استفاده از دستکش در هنگام خواب میتواند به کاهش این عادت کمک کند.
- محلولهای تلخ و بیضرر
- برخی از محلولهای مخصوص با طعم تلخ ولی بیخطر میتوانند برای منصرف کردن کودک از مکیدن انگشت موثر باشند.
- مشورت با دندانپزشک
- در مواردی که مکیدن شست شدید است، مراجعه به یک متخصص دندانپزشکی کودکان میتواند راهکارهای درمانی مناسب را ارائه دهد.
چه زمانی باید نگران این عادت شد؟
مکیدن انگشت در سنین پایین (تا حدود ۲ تا ۳ سالگی) طبیعی است و معمولاً به صورت خودبهخود کاهش مییابد. اما اگر این رفتار بعد از ۴ سالگی ادامه یابد، احتمال آسیب به دندانها و فک کودک افزایش مییابد. توصیه میشود اگر این عادت تا حدود ۵ سالگی ادامه داشت، برای جلوگیری از عوارض دندانی، اقدامات لازم انجام شود.
مکیدن انگشت شست در کودکان تا سنین پایین امری طبیعی است، اما ادامه این عادت پس از ۴ تا ۵ سالگی میتواند مشکلاتی برای دندانها، فک و حتی گفتار کودک ایجاد کند. آگاهی والدین از اثرات مخرب این عادت و استفاده از روشهای موثر برای ترک آن، میتواند به حفظ سلامت دهان و دندان کودک کمک کند. در صورت مشاهده مشکلات ناشی از مکیدن شست، بهتر است با بهترین متخصص دندانپزشکی کودکان اصفهان، دکتر مریم حاجی احمدی مشورت کنید تا راهنماییهای لازم را دریافت کنید.