آبسه دندان در کودکان و راه درمان آن

آبسه دندان در کودکان و راه درمان آن | زنگ خطر پوسیدگی پنهان

دندان‌های شیری کودک، علی‌رغم اینکه موقتی هستند، نقش بسیار مهمی در سلامت کلی دهان و رشد فک دارند. یکی از مشکلات رایجی که سلامت دهان کودک را تهدید می‌کند، آبسه دندان در کودکان است؛ مشکلی که گاهی بی‌سر و صدا شروع می‌شود اما در صورت بی‌توجهی می‌تواند عواقب جدی و دردناکی به دنبال داشته باشد.

در این مقاله به صورت کامل و تخصصی با دلایل، علائم، راه‌های درمان و پیشگیری از آبسه دندان در کودکان آشنا خواهیم شد.

آبسه دندان در کودکان چیست؟

آبسه دندان یک نوع عفونت باکتریایی است که در ناحیه ریشه دندان یا لثه‌ها رخ می‌دهد. در کودکان، معمولاً به دنبال پوسیدگی دندان شیری یا آسیب فیزیکی به دندان ایجاد می‌شود. وقتی باکتری‌ها به پالپ (مغز داخلی دندان) نفوذ می‌کنند، منجر به التهاب و تجمع چرک می‌شوند که باعث تورم، درد و گاهی تب در کودک می‌شود.

انواع آبسه دندان:

• آبسه پری‌آپیکال (apical abscess): در ریشه دندان و اطراف نوک آن اتفاق می‌افتد.

• آبسه پریودنتال (periodontal abscess): در بافت لثه و اطراف دندان ایجاد می‌شود.

هر دو نوع این آبسه‌ها می‌توانند باعث آسیب جدی به دندان‌های شیری، جوانه دندان‌های دائمی و حتی گسترش عفونت به بخش‌های دیگر بدن شوند.

علت‌های شایع آبسه دندان در کودکان

1. پوسیدگی دندان درمان‌نشده:
   پوسیدگی‌های عمیق می‌توانند بافت داخلی دندان را تخریب کرده و راه ورود باکتری‌ها به ریشه دندان را فراهم کنند.

2. ضربه یا آسیب به دندان:
   شکستگی یا ترک‌خوردگی دندان کودک به دلیل زمین خوردن یا بازی‌های پرتحرک، ممکن است زمینه‌ساز ورود میکروب‌ها به درون دندان شود.

3. عدم رعایت بهداشت دهان:
   مسواک نزدن منظم، عدم استفاده از نخ دندان و مصرف زیاد شیرینی‌ها احتمال بروز آبسه را افزایش می‌دهد.

4. درمان‌های ناقص دندانی:
   ترمیم‌های دندانی نادرست یا عصب‌کشی ناقص ممکن است باعث باقی ماندن باکتری‌ها و عفونت مجدد شوند.

بیشتر بخوانید : فیشور سیلانت در کودکان

علائم آبسه دندان در کودکان

آبسه دندانی ممکن است در ابتدا بدون درد باشد، اما به‌تدریج نشانه‌هایی آشکار می‌شود که والدین باید به آن‌ها توجه کنند:

• درد شدید و مداوم در دندان یا لثه

• تورم گونه یا فک

• قرمزی یا تورم لثه اطراف دندان آسیب‌دیده

• وجود چرک یا تاول پر از مایع روی لثه

• بوی بد دهان یا طعم بد در دهان

• تب و بی‌قراری کودک

• مشکل در غذا خوردن یا جویدن

• حساسیت به لمس یا فشار روی دندان

در صورت مشاهده یکی یا چند مورد از این علائم، باید فوراً به دندانپزشک کودکان مراجعه شود.

راه‌های درمان آبسه دندان در کودکان

درمان آبسه دندان بستگی به شدت عفونت، محل آبسه و سن کودک دارد. هدف اصلی درمان، از بین بردن عفونت، کاهش درد و پیشگیری از آسیب به دندان‌های دائمی است.

۱. مصرف آنتی‌بیوتیک

در مواردی که عفونت گسترده باشد یا تب و تورم شدید دیده شود، پزشک معمولاً آنتی‌بیوتیک خوراکی تجویز می‌کند تا باکتری‌ها کنترل شوند. مصرف دارو باید دقیقاً طبق دستور پزشک انجام شود.

۲. تخلیه آبسه

اگر آبسه به صورت برجستگی چرکی در لثه ظاهر شده باشد، دندانپزشک با ایجاد یک برش کوچک آن را تخلیه می‌کند تا فشار کاهش یافته و روند بهبود سریع‌تر آغاز شود.

۳. عصب‌کشی دندان شیری

در صورتی که دندان قابل نگهداری باشد، ممکن است دندانپزشک اقدام به عصب‌کشی دندان شیری کند تا بافت‌های عفونی ریشه خارج شوند و دندان حفظ شود.

۴. کشیدن دندان آسیب‌دیده

اگر دندان به شدت آسیب دیده و امکان درمان آن وجود نداشته باشد، برای جلوگیری از آسیب به دندان‌های مجاور یا جوانه دندان دائمی، کشیدن دندان ضروری خواهد بود.

جهت مطالعهدرباره  فلورایدتراپی اصفهان کلیک کنید.

درمان خانگی آبسه دندان در کودکان؛ واقعیت یا اشتباه؟

برخی والدین به اشتباه به درمان‌های خانگی یا استفاده از داروهای گیاهی روی می‌آورند، اما باید دانست که هیچ درمان خانگی نمی‌تواند جایگزین درمان حرفه‌ای و تخصصی دندانپزشکی باشد.

با این حال، تا زمان مراجعه به دندانپزشک، می‌توان برای کاهش درد و ناراحتی کودک اقدامات زیر را انجام داد:

• استفاده از کمپرس سرد روی صورت برای کاهش تورم

• مصرف داروی مسکن مناسب سن کودک (با مشورت پزشک)

• نوشاندن آب و مایعات سرد و پرهیز از غذاهای گرم یا شیرین

• تمیز نگه‌داشتن دهان کودک با مسواک نرم

تأکید می‌شود که این روش‌ها موقتی هستند و باید در سریع‌ترین زمان به دندانپزشک مراجعه شود.

عوارض درمان نشدن آبسه دندان در کودکان

اگر آبسه دندان به موقع درمان نشود، می‌تواند منجر به عوارضی جدی شود که سلامت کودک را به خطر می‌اندازد:

• گسترش عفونت به سایر نواحی فک و صورت

• آسیب به جوانه دندان دائمی

• ایجاد کیست یا فیستول در استخوان فک

• بروز تب، بی‌حالی یا حتی عفونت خون (سپسیس)

در موارد نادر، عفونت دندان می‌تواند به مغز یا قلب سرایت کند که تهدیدی جدی برای جان کودک خواهد بود.

برای مشاوره با بهترین متخصص دندانپزشکی کودکان اصفهان کلیک کنید

روش‌های پیشگیری از آبسه دندان در کودکان

پیشگیری همیشه بهتر از درمان است. با رعایت چند نکته ساده می‌توان احتمال ابتلای کودک به آبسه دندانی را تا حد زیادی کاهش داد:

1. مسواک زدن منظم:
   حداقل دو بار در روز با خمیر دندان حاوی فلوراید و مسواک نرم

2. استفاده از نخ دندان:
   برای تمیز کردن فضای بین دندان‌ها از حدود ۳ سالگی

3. کاهش مصرف قند و نوشیدنی‌های شیرین:
   به ویژه میان‌وعده‌هایی مانند آبمیوه صنعتی، شکلات و شیرینی

4. معاینه دوره‌ای دندانپزشکی:
   هر شش ماه یک‌بار توسط دندانپزشک کودکان

5. آموزش بهداشت دهان به کودک:
   به‌صورت بازی، داستان یا مشارکت در مسواک زدن

6. استفاده از سیلنت (فیشور سیلانت):
   برای پیشگیری از پوسیدگی دندان‌های آسیاب

نتیجه گیری:

آبسه دندان در کودکان یک هشدار جدی است که نباید آن را نادیده گرفت. این مشکل می‌تواند به سرعت پیشرفت کند و موجب درد، تورم، تب و حتی عوارض سیستمیک در بدن کودک شود. درمان سریع و به موقع توسط دندانپزشک، همراه با رعایت اصول بهداشت دهان، بهترین راه برای مقابله با این وضعیت است.

با آگاهی، مراقبت و آموزش درست به کودکان، می‌توان از بروز بسیاری از مشکلات دندانی جلوگیری کرد و آینده‌ای سالم‌تر برای لبخند آن‌ها رقم زد.

سوالات متداول

۱. آیا آبسه دندان در دندان‌های شیری هم خطرناک است؟
بله. حتی اگر دندان شیری موقتی باشد، آبسه آن می‌تواند به دندان‌های دائمی و سلامت کلی بدن آسیب بزند.

۲. چه زمانی باید کودک را به دندانپزشک برد؟
در صورت مشاهده علائمی مانند درد، تورم، تب، وجود برجستگی در لثه یا بوی بد دهان فوراً باید به دندانپزشک مراجعه کرد.

۳. آیا عصب‌کشی دندان شیری برای کودک دردناک است؟
خیر. این درمان با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و کودک دردی احساس نمی‌کند.

۴. آیا می‌توان از آبسه جلوگیری کرد؟
بله. با رعایت بهداشت دهان، تغذیه مناسب و مراجعه منظم به دندانپزشک، احتمال بروز آبسه کاهش می‌یابد.

❌برای اطلاعات بیشتر ما را در اینستاگرام همراهی کنید.