درمان کیست دندان کودکان

درمان کیست دندان کودکان : نجات دندان‌های شیری از یک تهدید پنهان

سلامت دهان و دندان کودکان تنها به پوسیدگی یا افتادن دندان‌های شیری محدود نمی‌شود؛ برخی بیماری‌های پنهان دهانی مانند کیست دندان در کودکان نیز می‌توانند مشکلاتی جدی برای دندان‌های شیری و دائمی ایجاد کنند. کیست‌ها معمولاً بدون درد رشد می‌کنند و به‌همین‌دلیل، والدین تا زمان پیشرفت آن متوجه وجود این ضایعه نمی‌شوند.

در این مقاله جامع و تخصصی، قصد داریم به بررسی کامل کیست دندان در کودکان، انواع آن، دلایل بروز، نشانه‌ها، روش‌های تشخیص و درمان تخصصی کیست دندان کودکان بپردازیم.

کیست دندان کودکان چیست؟

کیست دندان یک کیسه یا حفره‌ی پر از مایع یا مواد نیمه‌جامد است که معمولاً در اطراف ریشه دندان یا داخل استخوان فک ایجاد می‌شود. این ضایعه می‌تواند روی دندان شیری یا دندان دائمی در حال رشد کودک تأثیر بگذارد. در بسیاری از موارد، کیست بدون علائم آشکار رشد می‌کند و تنها از طریق رادیوگرافی دندان شناسایی می‌شود.

اگر کیست به‌موقع تشخیص و درمان نشود، می‌تواند به تحلیل استخوان فک، اختلال در رشد دندان دائمی، عفونت و جابه‌جایی دندان‌ها منجر شود.

بیشتر بخوانید : فیشور سیلانت در کودکان

دلایل ایجاد کیست دندان در کودکان

کیست‌های دندانی در کودکان می‌توانند بر اثر عوامل مختلفی به‌وجود بیایند. از شایع‌ترین دلایل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

زمانی که پوسیدگی به پالپ (عصب) دندان نفوذ می‌کند و درمان نمی‌شود، می‌تواند باعث مرگ پالپ و در نهایت تشکیل کیست شود.

ضربه‌های وارد شده به دندان شیری ممکن است باعث نکروز یا مرگ پالپ و در نتیجه ایجاد کیست ریشه‌ای شود.

اگر بخشی از دندان شیری پس از افتادن در لثه باقی بماند، ممکن است بدن واکنشی التهابی نشان داده و کیست ایجاد شود.

عفونت‌های طولانی‌مدت دندانی، به‌ویژه اگر درمان نشوند، می‌توانند زمینه‌ساز تشکیل کیست شوند.

گاهی کیست‌ها به دنبال ناهنجاری‌های رشدی در جوانه دندان دائمی ایجاد می‌شوند، مثل کیست دنتیژروس (dentigerous cyst).

انواع کیست دندانی در کودکان

این نوع کیست در نوک ریشه دندان‌های شیری مرده یا عفونی ایجاد می‌شود و شایع‌ترین نوع در کودکان است.

در اطراف جوانه دندان دائمی در حال رشد شکل می‌گیرد و ممکن است رشد دندان را مختل کند یا باعث تأخیر در رویش شود.

در هنگام رویش دندان دائمی ظاهر می‌شود و به‌صورت یک تورم آبی یا بنفش روی لثه دیده می‌شود.

علائم کیست دندان در کودکان

در بسیاری از موارد، کیست‌ها بدون علامت هستند و تنها در معاینه دوره‌ای یا عکس‌برداری تشخیص داده می‌شوند. اما برخی علائم هشداردهنده که نباید نادیده گرفته شوند، عبارت‌اند از:

• تورم بدون درد در لثه یا فک کودک

• جابه‌جایی یا کج شدن دندان‌های مجاور

• درد یا ناراحتی در ناحیه‌ی درگیر (در موارد عفونی)

• تأخیر در رویش دندان دائمی

• ترشح چرک یا بوی بد دهان (در موارد پیشرفته)

جهت مطالعه فلورایدتراپی اصفهان کلیک کنید

تشخیص کیست دندان در کودکان

بررسی وضعیت ظاهری لثه، دندان‌های شیری و بررسی تأخیر در رویش دندان‌ها از مراحل اولیه تشخیص است.

کیست‌ها به‌صورت حفره‌های تیره (رادیولوسنت) در عکس دیده می‌شوند و اندازه، محل و تأثیر آن‌ها بر دندان‌های مجاور قابل بررسی است.

در موارد پیچیده یا کیست‌های بزرگ، برای ارزیابی دقیق‌تر، از سی‌تی‌اسکن یا CBCT استفاده می‌شود.

درمان کیست دندان در کودکان

انتخاب روش درمان بستگی به نوع کیست، اندازه، محل قرارگیری و سن کودک دارد. هدف اصلی درمان، حذف کیست و حفظ دندان‌ها و بافت‌های سالم اطراف است. مهم‌ترین روش‌های درمانی عبارت‌اند از:

در مواردی که کیست ملتهب یا عفونی باشد، ابتدا با برش لثه و تخلیه محتویات، التهاب کاهش می‌یابد. این روش معمولاً برای کیست‌های کوچک یا کیست‌های رویشی استفاده می‌شود.

اگر کیست از دندان شیری مرده یا غیرقابل درمان منشأ گرفته باشد، دندانپزشک آن را خارج کرده و کیست را همزمان تخلیه می‌کند.

در این روش، کیست به‌صورت کامل با جراحی برداشته می‌شود. این درمان برای کیست‌های بزرگ یا آن‌هایی که به استخوان فک آسیب زده‌اند انجام می‌شود.

برای کیست‌های بزرگ در کودکان، گاهی به‌جای برداشتن کامل، یک دهانه کوچک روی کیست باز گذاشته می‌شود تا به‌تدریج کوچک شده و درمان شود.

پس از جراحی کیست، در برخی موارد ممکن است درمان‌های تقویتی مانند استفاده از فضا نگهدار یا نظارت بر رویش دندان دائمی مورد نیاز باشد.

برای مشاوره با بهترین متخصص دندانپزشکی کودکان اصفهان کلیک کنید

آیا درمان کیست دندان در کودکان خطر دارد؟

درمان کیست‌ها در محیط‌های استریل و توسط دندانپزشک متخصص اطفال یا جراح فک و صورت انجام می‌شود و به‌طور کلی خطر خاصی برای کودک ندارد. مهم‌ترین نکته، تشخیص به‌موقع و اقدام درمانی سریع است تا از آسیب‌های استخوانی یا جابه‌جایی دندان‌ها جلوگیری شود.

مراقبت‌های بعد از درمان کیست دندان کودک

پس از انجام درمان، رعایت نکات مراقبتی برای بهبودی سریع کودک بسیار مهم است:

• استفاده از داروهای تجویز‌شده مانند آنتی‌بیوتیک یا مسکن

• پرهیز از مصرف غذاهای سفت و چسبناک تا چند روز

• رعایت بهداشت دهان کودک با مسواک نرم و دهان‌شویه

• مراجعه منظم جهت کنترل روند بهبودی

• در صورت بروز تورم شدید یا تب، مراجعه فوری به دندانپزشک

پیشگیری از تشکیل کیست دندان در کودکان

اگرچه کیست‌ها همیشه قابل پیشگیری نیستند، اما با رعایت چند نکته می‌توان احتمال آن را کاهش داد:

• معاینه دندانپزشکی منظم از سن ۱ سالگی

• درمان به‌موقع پوسیدگی‌های دندان شیری

• محافظت از دندان‌ها در برابر ضربه

• رادیوگرافی دوره‌ای برای بررسی جوانه‌های دندان‌های دائمی

• آموزش به کودک برای مراقبت از دهان و دندان

کیست دندان در کودکان، اگرچه به‌ظاهر بی‌خطر به‌نظر می‌رسد، اما در صورت عدم تشخیص و درمان به‌موقع، می‌تواند سلامت دهان، فک و دندان‌های دائمی کودک را تهدید کند. با تشخیص زودهنگام، مراجعه منظم به دندانپزشک، و انتخاب درمان مناسب، می‌توان این مشکل را به‌سادگی مدیریت کرد و آینده لبخند کودک را تضمین نمود.

❌برای اطلاعات بیشتر ما را در اینستاگرام همراهی کنید