آیا قطره های مکمل آهن می توانند دندان های کودکان را لکه دار کنند؟
کمبود آهن در کودکان خردسال یکی از مشکلات شایع است که میتواند منجر به مشکلات سلامتی مختلفی شود. تخمین زده میشود که ۶ تا ۱۵ درصد از کودکان نوپا دچار کمبود آهن هستند. این مشکل میتواند بر عملکرد ذهنی، فیزیکی و رفتاری کودک تأثیر بگذارد. برای پیشگیری از کمبود آهن، معمولاً مصرف مکملهای آهن برای کودکان توصیه میشود. با این حال، یکی از عوارض جانبی رایج مصرف مکملهای آهن، لکهدار شدن دندانهای کودکان است. مکملهای آهن معمولاً به صورت مایع و با رنگ تیره و قهوهای مایل به قرمز در دسترس هستند. این ترکیبات میتوانند به دندانها و لثهها لکههایی ایجاد کنند. این لکهها ممکن است به مرور زمان ظاهر شوند و در صورتی که مصرف مکمل ادامه یابد، به طور مداوم بیشتر شوند.
قطره آهن برای کودکان نوپا؛ مفید اما با عوارض ظاهری
قطرههای آهن معمولاً برای کودکان به صورت مایع تجویز میشوند، چراکه آنها در سنین پایین قادر به بلعیدن قرص نیستند. رنگ تیره این قطرهها (که معمولاً قهوهای متمایل به قرمز است) میتواند بهراحتی دندانهای شیری کودک را لکهدار کند، بهویژه اگر مصرف قطره بهطور مداوم انجام شود.
برای مشاوره با بهترین متخصص دندانپزشکی کودکان اصفهان کلیک کنید
چرا قطره آهن دندان را لکهدار میکند؟
آهن موجود در این مکملها پس از تماس با مینای دندان با اکسیژن موجود در دهان ترکیب میشود و ترکیباتی بهوجود میآورد که ظاهر دندان را تیره و تغییر رنگ داده نشان میدهد. این تغییر رنگ میتواند بهصورت تدریجی یا حتی بلافاصله پس از مصرف ظاهر شود.

آیا این لکهها دائمی هستند؟
یکی از نگرانیهای مهم والدین این است که مبادا دندانهای فرزندشان برای همیشه تغییر رنگ دهند. خوشبختانه، باید گفت این لکهها در بیشتر موارد سطحی و قابل درمان هستند. همچنین این لکهها روی دندانهای شیری ظاهر میشوند و با رویش دندانهای دائمی از بین خواهند رفت.
اما حذف این لکهها در حال حاضر نیز امکانپذیر است. در ادامه راهکارهای کاربردی برای پیشگیری و درمان لکههای دندانی ناشی از قطره آهن ارائه خواهد شد.
روشهای پیشگیری از لکه دندان با مصرف قطره آهن
۱. رقیق کردن قطره آهن
افزودن قطره آهن به مقدار کمی آب یا آب پرتقال (حاوی ویتامین C برای جذب بهتر آهن) میتواند تماس مستقیم مکمل با دندانها را کاهش دهد و از بروز لکهها پیشگیری کند.
هشدار: هرگز قطره آهن را با شیر مخلوط نکنید؛ کلسیم موجود در شیر جذب آهن را مختل میکند.
جهت مطالعه فلورایدتراپی اصفهان کلیک کنید
۲. استفاده از نی یا قطرهچکان
اگر کودک بتواند از نی استفاده کند، تماس قطره با دندانهای جلو به حداقل میرسد. در غیر این صورت، استفاده از قطرهچکان و قرار دادن مایع مستقیماً در انتهای دهان توصیه میشود.
۳. مسواک زدن پس از هر بار مصرف
شستن دندانهای کودک پس از مصرف قطره، حتی با مسواک نرم و بدون خمیر دندان، میتواند از تجمع رنگدانهها و لکه جلوگیری کند. این کار بهتر است دوبار در روز انجام شود.
۴. پاک کردن دندان با پارچه مرطوب
در صورت عدم همکاری کودک برای مسواک زدن، میتوان از پارچه یا گاز مرطوب استفاده کرد و دندانهای جلو را بهآرامی پاک کرد.

راهکارهای حذف لکههای ایجادشده
طبق توصیه برخی دندانپزشکان اطفال، خمیر جوش شیرین (مخلوط آب و جوش شیرین) میتواند لکههای آهن را از بین ببرد. البته باید مراقب بود که کودک طعم این ماده را نبلعد.
در صورتی که لکهها شدید یا پایدار باشند، میتوان با مراجعه به دندانپزشک، دندانها را بهصورت حرفهای و ایمن تمیز کرد. این روشها معمولاً غیرتهاجمی و بدون درد هستند.
بیشتر بخوانید : فیشور سیلانت در کودکان
رژیم غذایی جایگزین قطره آهن
در برخی موارد، میتوان با اصلاح رژیم غذایی از نیاز به مکمل آهن کاست. غذاهایی که برای کودکان نوپا سرشار از آهن هستند شامل موارد زیر میشوند:
-
گوشت قرمز (پختهشده و لهشده برای کودکان)
-
غلات صبحانه غنیشده با آهن
-
تخممرغ (زرده)
-
عدس و حبوبات
-
سبزیجاتی مانند اسفناج
-
میوههای حاوی ویتامین C برای جذب بهتر (مانند پرتقال، کیوی)
لکه دندان همیشه نشانه قطره آهن نیست
لکههای تیره روی دندانهای کودکان میتوانند دلایل متنوعی داشته باشند. برای مثال:
-
آبمیوههای تیرهرنگ مانند آب آلبالو یا انگور
-
برخی داروهای مایع مانند آنتیبیوتیکها
-
باکتریهای بیضرری که پلاکهای دندانی رنگی تولید میکنند
-
ضعیف بودن بهداشت دهان و دندان
بنابراین، تشخیص علت لکهها باید با بررسی کامل و مشورت با دندانپزشک انجام شود.
نتیجه گیری:
قطره آهن یکی از ضروریترین مکملها در رشد کودک نوپاست و نباید به دلیل نگرانی از لکههای دندانی، مصرف آن را متوقف کرد. با رعایت بهداشت مناسب، استفاده صحیح از مکمل و مشورت با دندانپزشک میتوان این مشکل را کنترل یا از آن پیشگیری کرد.
در نهایت، دندانهای شیری بهمرور جای خود را به دندانهای دائمی میدهند، و در صورت ادامه مراقبتها، این لکهها مشکلی در زیبایی یا سلامت دهان کودک در آینده ایجاد نخواهند کرد.
پیشنهاد آخر
اگر کودک شما مکمل آهن مصرف میکند، بهتر است همزمان تحت نظر دندانپزشک کودک نیز باشد تا در صورت بروز تغییر رنگ، اقدامات لازم سریعتر انجام شود. به یاد داشته باشید: سلامت دهان و تغذیه مناسب، دو رکن جداییناپذیر در رشد سالم کودک هستند.
❌برای اطلاعات بیشتر ما را در اینستاگرام همراهی کنید