دندان نهفته در کودکان یعنی چه؟

دندان نهفته یعنی چه؟ دلایل، علائم و درمان

یکی از نگرانی های شایع والدین در دوران رشد دندان های کودک، مشکل «دندان نهفته» است. بسیاری از پدر و مادرها وقتی می شنوند که دندان فرزندشان نهفته است، نگران می شوند و نمی دانند باید چه کار کنند. در این مقاله به زبانی ساده اما علمی توضیح می دهیم دندان نهفته در کودکان چیست، چرا اتفاق می افتد، چه علائمی دارد و چطور باید درمان شود.

به زبان ساده، دندان نهفته به دندانی گفته می شود که در زیر لثه یا داخل استخوان فک گیر کرده و نمی تواند در زمان طبیعی خودش وارد دهان شود. به عبارت دیگر، این دندان مسیر رویش طبیعی را طی نکرده و در جای خودش باقی مانده است. دندان های نهفته در کودکان بیشتر مربوط به دندان های دائمی است که جایگزین دندان های شیری می شوند.

تفاوت دندان نهفته با دندان نیمه نهفته

گاهی اوقات ممکن است بخشی از دندان از لثه خارج شود اما کاملا رشد نکند و قسمتی از آن همچنان زیر لثه بماند. به این حالت «دندان نیمه نهفته» می گویند. در حالی که دندان نهفته کاملا زیر لثه یا استخوان قرار دارد و اصلا دیده نمی شود.

چرا دندان نهفته در کودکان ایجاد می شود؟

دلایل مختلفی وجود دارد که ممکن است باعث نهفتگی دندان در کودکان شود. از مهم ترین عوامل می توان به موارد زیر اشاره کرد:

کمبود فضای کافی در فک: اگر فک کودک کوچک باشد یا دندان های دیگر جای زیادی اشغال کنند، دندان جدید فضای کافی برای رویش پیدا نمی کند.

وجود دندان شیری مقاوم: گاهی دندان شیری به موقع نمی افتد و مسیر دندان دائمی را مسدود می کند.

بیشتر بخوانید : فیشور سیلانت در کودکان

جهت گیری اشتباه جوانه دندان: ممکن است دندان دائمی به صورت کج یا افقی رشد کند و نتواند مسیر صحیح را پیدا کند.

وجود کیست یا تومور کوچک: در موارد نادر، کیست های کوچک می توانند مسیر رویش دندان را ببندند.

عوامل ژنتیکی: سابقه خانوادگی دندان نهفته می تواند احتمال این مشکل را افزایش دهد.

شایع ترین دندان های نهفته در کودکان

در کودکان بیشتر دندان های دائمی پیشین بالا (دندان های جلو) و دندان های نیش بالا دچار نهفتگی می شوند. دندان های آسیاب سوم (دندان عقل) هم در نوجوانی شایع هستند اما مشکل دندان عقل بیشتر در بزرگسالی مطرح می شود.

علائم دندان نهفته در کودکان چیست؟

در بسیاری از موارد، دندان نهفته بدون علامت خاصی است و فقط در عکس رادیوگرافی مشخص می شود. اما گاهی نشانه هایی وجود دارد که می تواند والدین را هشیار کند:

• دندان شیری در زمان طبیعی خودش نمی افتد.

• دندان های مجاور کج می شوند یا به هم فشار می آورند.

• کودک از درد یا تورم در ناحیه لثه شکایت می کند.

• ممکن است یک برآمدگی یا التهاب در لثه دیده شود.

• در موارد نادر، کیست یا عفونت اطراف دندان نهفته ایجاد می شود.

چگونه دندان نهفته تشخیص داده می شود؟

دندانپزشک کودک معمولا با معاینه بالینی وضعیت رشد دندان ها را بررسی می کند. اگر دندانی در سن مورد انتظار هنوز در نیامده باشد یا نظم دندان ها به هم ریخته باشد، پزشک برای تشخیص دقیق از عکس رادیوگرافی (OPG) یا CBCT استفاده می کند. این تصاویر نشان می دهند که دندان نهفته کجاست، چقدر با ریشه های دندان های مجاور فاصله دارد و آیا نیاز به درمان دارد یا خیر.

عوارض دندان نهفته در کودکان

اگر دندان نهفته به موقع تشخیص داده نشود و درمان نشود، ممکن است مشکلاتی ایجاد کند:

۱. به هم ریختگی نظم دندان ها و نیاز به ارتودنسی گسترده
۲. فشار به ریشه دندان های مجاور و تحلیل ریشه آن ها
۳. تشکیل کیست یا کیست دنتی ژروس اطراف دندان نهفته
۴. عفونت یا التهاب لثه
۵. تاثیر منفی بر زیبایی لبخند کودک

جهت مطالعهدرباره  فلورایدتراپی اصفهان کلیک کنید.

درمان دندان نهفته در کودکان

روش درمان بستگی به محل، نوع و شدت نهفتگی دارد. مهم ترین راهکارها عبارتند از:

۱) کشیدن دندان شیری مانع

اگر دلیل نهفتگی وجود دندان شیری باشد که به موقع نیفتاده، دندانپزشک ممکن است کشیدن آن را توصیه کند تا مسیر دندان دائمی باز شود. در بسیاری از موارد این کار کافی است و دندان دائمی خود به خود شروع به رویش می کند.

۲) درمان ارتودنسی

اگر دندان نهفته فضای کافی برای رویش ندارد، درمان ارتودنسی برای باز کردن فضا انجام می شود. پس از ایجاد فضا، دندان نهفته می تواند به موقعیت طبیعی خود هدایت شود.

۳) جراحی نمایان سازی دندان نهفته

در مواردی که دندان نهفته در عمق لثه یا استخوان باشد، جراحی کوچکی برای نمایان سازی دندان انجام می شود. سپس با کمک براکت و سیم ارتودنسی، دندان آرام آرام به جای خود کشیده می شود.

۴) کشیدن دندان نهفته (در موارد خاص)

گاهی نهفتگی به شکلی است که درمان آن فایده ای ندارد یا دندان آسیب رسان است. در این صورت دندانپزشک ممکن است کشیدن دندان نهفته را توصیه کند.

مراقبت های بعد از درمان دندان نهفته

– رعایت بهداشت دهان و دندان با مسواک زدن منظم
– استفاده از دهانشویه یا آب نمک در صورت نیاز
– پیگیری جلسات ارتودنسی طبق برنامه
– اجتناب از ضربه به ناحیه جراحی شده
– مراجعه منظم به دندانپزشک برای بررسی پیشرفت درمان

آیا همه دندان های نهفته نیاز به درمان دارند؟

خیر! برخی دندان های نهفته در موقعیتی قرار دارند که هیچ آسیبی به دندان های مجاور نمی زنند و مشکلی ایجاد نمی کنند. در این موارد، دندانپزشک ممکن است فقط وضعیت دندان را تحت نظر بگیرد و در صورت بروز مشکل اقدام کند. اما بیشتر دندان های پیشین و نیش که دچار نهفتگی می شوند باید درمان شوند تا نظم دندان ها حفظ شود.

آیا دندان نهفته درد دارد؟

در اغلب موارد، دندان نهفته درد ندارد و والدین تنها وقتی متوجه می شوند که کودک در سن خاصی هنوز دندان دائمی اش در نیامده است. اگر دندان نهفته با کیست یا عفونت همراه باشد، ممکن است کودک درد یا تورم در لثه داشته باشد.

برای مشاوره با بهترین متخصص دندانپزشکی کودکان اصفهان کلیک کنید

پیشگیری از دندان نهفته در کودکان

پیشگیری کامل همیشه امکان پذیر نیست چون برخی عوامل مثل ژنتیک خارج از کنترل هستند. اما رعایت چند نکته ساده می تواند کمک کند:

– معاینه منظم دندانپزشکی از سنین پایین
– پیگیری افتادن به موقع دندان های شیری
– جلوگیری از عادت های دهانی مثل مکیدن انگشت
– درمان به موقع مشکلات ارتودنسی

نقش والدین در تشخیص زودهنگام دندان نهفته

یکی از مهم ترین وظایف والدین، توجه به رشد طبیعی دندان های کودک است. اگر متوجه شدید دندانی دیرتر از حد معمول می افتد یا دندان جدید دیر درآمده است، حتما با دندانپزشک کودکان مشورت کنید. تشخیص زودهنگام می تواند از درمان های پیچیده در آینده جلوگیری کند.

پرسش های پرتکرار درباره دندان نهفته در کودکان

آیا همه کودکان ممکن است دندان نهفته داشته باشند؟
خیر. نهفتگی دندان در همه کودکان اتفاق نمی افتد اما در برخی بیشتر دیده می شود.

چه سنی برای تشخیص دندان نهفته مناسب است؟
معمولا بین ۷ تا ۹ سالگی بهترین زمان برای بررسی رشد دندان های دائمی است.

آیا درمان دندان نهفته دردناک است؟
با تکنیک های جدید جراحی و بی حسی، کودک هیچ دردی احساس نمی کند و درمان ایمن است.

نتیجه گیری:

دندان نهفته در کودکان موضوعی قابل مدیریت است اگر به موقع تشخیص داده شود. معاینات منظم دندانپزشکی، پیگیری افتادن طبیعی دندان های شیری و توجه به علائم می تواند کمک کند تا از بروز مشکلات پیچیده ارتودنسی در آینده پیشگیری شود. اگر درباره وضعیت دندان های فرزندتان نگران هستید، حتما با یک دندانپزشک متخصص کودکان مشورت کنید تا بهترین راهکار برای سلامت لبخند کودک انتخاب شود.

❌برای اطلاعات بیشتر ما را در اینستاگرام همراهی کنید.