تاثیر شیر مادر بر سلامت دهان کودک

تاثیر شیر مادر بر سلامت دهان کودک ؛ آنچه هر والدینی باید بدانند!

شیر مادر اولین و مهم ترین منبع تغذیه برای نوزادان است. همه ما بارها شنیده ایم که شیر مادر کامل ترین غذا برای رشد جسمی کودک است اما بسیاری از خانواده ها نمی دانند این شیر طبیعی چه تاثیری بر سلامت دهان و دندان های کودک دارد. در سال های اخیر مطالعات علمی متعددی انجام شده که نشان می دهد تغذیه با شیر مادر نه تنها از نظر ایمنی و رشد جسمی بلکه از نظر شکل گیری فک و دندان ها نیز اهمیت زیادی دارد. در این مقاله به زبان ساده و کاربردی همه آنچه را که باید درباره تاثیر شیر مادر بر سلامت دهان کودک بدانید توضیح داده ایم.

تغذیه با شیر مادر و رشد فک

نخستین نکته ای که باید بدانید این است که مکیدن سینه مادر با مکیدن شیشه شیر بسیار متفاوت است. نوزادی که با سینه مادر تغذیه می شود، ماهیچه های فک و زبانش به طور طبیعی درگیر می شوند. این فعالیت باعث تقویت عضلات صورت و شکل گیری مناسب فک می شود. تحقیقات نشان داده کودکانی که حداقل ۶ ماه با شیر مادر تغذیه می شوند، کمتر دچار مشکلات ناهنجاری فک و دندان می شوند.

آیا شیر مادر از پوسیدگی دندان جلوگیری می کند؟

یکی از سوالات پرتکرار والدین این است که آیا شیر مادر می تواند از پوسیدگی دندان های شیری جلوگیری کند یا خیر. شیر مادر به تنهایی عامل پوسیدگی نیست. ترکیب طبیعی شیر مادر دارای آنزیم ها و ترکیبات ضد باکتری است که رشد باکتری های مضر در دهان را محدود می کند. ایمونوگلوبولین ها، لاکتوفرین و لیزوزیم موجود در شیر مادر باکتری های پوسیدگی زا را مهار می کنند. به همین دلیل نوزادانی که فقط از سینه مادر تغذیه می کنند، معمولا کمتر دچار پوسیدگی زودرس می شوند.

بیشتر بخوانید : فیشور سیلانت در کودکان

شیر شبانه و پوسیدگی دندان ؛ آیا باید نگران بود؟

هرچند ترکیب شیر مادر به خودی خود خطر پوسیدگی ندارد اما اگر عادت شیر خوردن شبانه طولانی شود و دندان های تازه درآمده به خوبی تمیز نشوند، خطر پوسیدگی افزایش می یابد. چون بزاق دهان در هنگام خواب کمتر ترشح می شود و محیط دهان اسیدی می شود. بنابراین توصیه می شود پس از درآمدن اولین دندان شیری، مادران دهان کودک را با گاز استریل مرطوب یا مسواک انگشتی تمیز کنند تا باقی مانده شیر در دهان نماند.

مقایسه تغذیه با شیر مادر و شیشه شیر از نظر سلامت دهان

تفاوت بزرگ بین شیر مادر و شیر خشک یا شیر شیشه ای در نحوه مکیدن است. کودک هنگام مکیدن شیشه شیر کمتر مجبور به کار کردن عضلات فک و زبان است و این موضوع در درازمدت می تواند به مشکلاتی مثل کام باریک، ناهنجاری فک بالا و حتی نیاز به ارتودنسی در سنین بالاتر منجر شود. در حالی که تغذیه با شیر مادر تا حدود زیادی به رشد طبیعی فک کمک می کند و از بسیاری از مشکلات ارتودنسی پیشگیری می کند.

تاثیر مدت زمان تغذیه با شیر مادر

سازمان بهداشت جهانی توصیه می کند که نوزادان تا ۶ ماهگی به طور انحصاری با شیر مادر تغذیه شوند و تا دو سالگی تغذیه با شیر مادر در کنار غذای کمکی ادامه یابد. مطالعات نشان داده هر چه مدت زمان تغذیه با شیر مادر بیشتر باشد، احتمال پوسیدگی دندان های شیری کمتر و رشد فک طبیعی تر خواهد بود. با این حال باید مراقبت های بهداشتی مثل تمیز کردن دندان ها و لثه رعایت شود.

نکات مهم بهداشتی در دوران شیردهی

۱) پس از هر وعده شیردهی شبانه، دهان کودک را با گاز استریل یا دستمال مرطوب تمیز کنید.
۲) به محض رویش اولین دندان، مسواک انگشتی مخصوص نوزاد استفاده شود.
۳) اگر کودک هنگام خواب از سینه مادر تغذیه می کند، زمان تغذیه را کوتاه کنید تا در دهانش باقی نماند.
۴) از شیشه شیر پر از آبمیوه یا شیر خشک برای آرام کردن کودک در خواب استفاده نکنید.

جهت مطالعهدرباره  فلورایدتراپی اصفهان کلیک کنید.

تاثیر شیر مادر بر پوسیدگی زودرس دندان شیری

پوسیدگی زودرس دندان شیری (ECC) یکی از شایع ترین مشکلات دندانی کودکان است. آمارها نشان می دهد تغذیه با شیشه شیر پر از شیرخشک یا نوشیدنی های شیرین در هنگام خواب، مهم ترین عامل پوسیدگی زودرس دندان است. در مقابل کودکانی که فقط با سینه مادر تغذیه می شوند، کمتر دچار ECC می شوند. به شرطی که بهداشت دهان و دندان رعایت شود.

فلوراید و شیر مادر ؛ آیا کافی است؟

شیر مادر به طور طبیعی مقدار کمی فلوراید دارد. فلوراید نقش مهمی در تقویت مینای دندان و پیشگیری از پوسیدگی دارد. اگر آب آشامیدنی خانوار حاوی فلوراید کافی نباشد، ممکن است پزشک قطره یا مکمل فلوراید تجویز کند. با این حال زیاده روی در مصرف فلوراید نیز خطر فلوئوروزیس دندانی دارد؛ بنابراین حتما با دندانپزشک کودکان مشورت کنید.

نقش شیر مادر در جلوگیری از عادت های دهانی نامناسب

یکی از تاثیرهای مثبت شیر مادر بر سلامت دهان کودک این است که احتمال بروز عادت های دهانی مضر مثل مکیدن انگشت یا استفاده طولانی از پستانک را کاهش می دهد. این عادت ها می توانند باعث تغییر شکل فک و دندان ها شوند. در حالی که تغذیه با شیر مادر هم نیاز تغذیه ای و هم نیاز روانی کودک به مکیدن را تامین می کند.

سلامت لثه ها در دوران تغذیه با شیر مادر

شیر مادر حاوی مواد ضد التهابی و تقویت کننده سیستم ایمنی است که به سلامت لثه ها کمک می کند. وقتی نوزاد از سینه مادر شیر می خورد، بزاق او جریان پیدا می کند و باکتری های مضر از دهان شسته می شوند. این عملکرد طبیعی به کاهش التهابات لثه و عفونت های دهانی کمک می کند.

تاثیر شیردهی طولانی مدت بر دندان ها

تحقیقات جدید نشان داده شیردهی طولانی مدت بیش از دو سال ممکن است اگر بدون رعایت بهداشت دهان باشد، خطر پوسیدگی دندان را افزایش دهد. بنابراین اگر کودک شما بیش از دو سال شیر مادر می خورد، حتما بهداشت دهان او را جدی بگیرید. در صورت نیاز می توانید از مسواک مخصوص کودکان و خمیردندان حاوی فلوراید با درصد پایین استفاده کنید.

برای مشاوره با بهترین متخصص دندانپزشکی کودکان اصفهان کلیک کنید

چند باور اشتباه درباره شیر مادر و دندان کودک

 «شیر مادر باعث پوسیدگی دندان می شود»: خیر. به خودی خود باعث پوسیدگی نمی شود؛ مشکل اصلی باقی ماندن شیر در دهان بدون رعایت بهداشت است.

 «اگر کودک شیر مادر می خورد نیازی به تمیز کردن دندان ها نیست»: اشتباه است. به محض درآمدن اولین دندان باید مراقبت ها شروع شود.

 «شب ها می توان اجازه داد کودک با شیر مادر در دهان بخوابد»: بهتر است این عادت ترک شود یا پس از آن دهان کودک تمیز شود.

بهترین زمان مراجعه به دندانپزشک کودکان

اولین مراجعه به دندانپزشک کودکان باید حداکثر تا یک سالگی یا پس از درآمدن اولین دندان شیری باشد. در این ویزیت، دندانپزشک وضعیت رشد دندان ها، عادت های تغذیه ای و خطر پوسیدگی را بررسی می کند و راهکارهای مراقبتی مناسب را به والدین آموزش می دهد.

نکات تکمیلی برای مراقبت از دهان کودک

۱) به کودک یاد بدهید نوشیدنی اصلی او آب باشد.
۲) نوشیدنی های شیرین مثل آبمیوه را محدود کنید.
۳) از پستانک های قندی یا آغشته به عسل استفاده نکنید.
۴) اگر کودک هنگام دندان درآوردن بی قرار است، از داروهای تجویز نشده استفاده نکنید؛ بلکه از دندانپزشک راهنمایی بگیرید.

نتیجه گیری:

شیر مادر نعمتی بزرگ برای سلامت جسمی، روانی و حتی سلامت دهان و دندان کودک است. مکیدن سینه مادر نه تنها نیاز تغذیه ای کودک را برآورده می کند بلکه رشد طبیعی فک، نظم دندان ها و سلامت لثه ها را تضمین می کند. با این حال رعایت بهداشت دهان پس از درآمدن اولین دندان شیری اهمیت زیادی دارد. اگر مراقبت های ساده ای مثل تمیز کردن دندان ها، تغذیه صحیح و معاینه منظم نزد دندانپزشک رعایت شود، کودک با لبخندی سالم وارد سال های مدرسه خواهد شد.

❌برای اطلاعات بیشتر ما را در اینستاگرام همراهی کنید.