اشعه رادیوگرافی برای کودک مضر است؟ بررسی علمی و نکات ضروری برای والدین

آیا اشعه رادیوگرافی برای کودک مضر است؟ بررسی علمی و نکات ضروری برای والدین

یکی از دغدغه‌های اصلی والدین هنگام مراجعه به دندانپزشک یا پزشک برای کودکشان، نگرانی از عوارض احتمالی اشعه رادیوگرافی است. بسیاری از پدر و مادرها تصور می‌کنند که حتی یک تصویر رادیوگرافی می‌تواند برای سلامت کودک خطرناک باشد. اما آیا واقعا این باور درست است؟ آیا اشعه رادیوگرافی برای کودک مضر است یا با رعایت اصول ایمنی می‌توان بدون نگرانی از آن استفاده کرد؟

در این مقاله به طور جامع و علمی بررسی می‌کنیم که میزان اشعه در تصویربرداری‌های پزشکی و دندانپزشکی چقدر است، چه خطراتی می‌تواند داشته باشد، چگونه از کودک در برابر آن محافظت می‌شود و در چه شرایطی انجام آن ضروری است.

اشعه رادیوگرافی چیست؟

رادیوگرافی یا همان تصویربرداری با اشعه ایکس، روشی رایج در پزشکی و دندانپزشکی است که به پزشک امکان می‌دهد ساختارهای داخلی بدن مانند استخوان‌ها، دندان‌ها و حتی برخی بافت‌ها را مشاهده کند.

جهت مطالعه درباره  فلورایدتراپی اصفهان کلیک کنید.

اشعه ایکس جزو اشعه‌های یونیزان محسوب می‌شود؛ یعنی انرژی بالایی دارد و می‌تواند تغییراتی در سلول‌ها ایجاد کند. اما میزان دوزی که در تصویربرداری‌های پزشکی استفاده می‌شود، بسیار پایین‌تر از حدی است که خطر جدی برای بدن داشته باشد.

چرا کودکان حساس‌تر هستند؟

کودکان به دلیل ویژگی‌های خاص جسمانی نسبت به اشعه حساس‌ترند:

1. سلول‌های فعال‌تر: سلول‌های بدن کودک به سرعت در حال تقسیم و رشد هستند، بنابراین احتمال تاثیر اشعه روی آن‌ها بیشتر است.

2. طول عمر بیشتر: چون کودکان در سنین پایین قرار دارند، زمان بیشتری برای بروز اثرات احتمالی اشعه در آینده وجود دارد.

3. اندازه کوچک‌تر بدن: بدن کودکان کوچک‌تر است و در نتیجه اشعه روی اندام‌های بیشتری می‌تواند اثر بگذارد.

به همین دلیل همیشه باید هنگام تجویز رادیوگرافی برای کودکان، اصل حداقل دوز لازم رعایت شود.

بیشتر بخوانید : فیشور سیلانت در کودکان

مقدار اشعه در رادیوگرافی کودکان چقدر است؟

یکی از نکات مهمی که والدین باید بدانند، میزان واقعی اشعه‌ای است که کودک دریافت می‌کند. برای مثال:

• یک رادیوگرافی بایت‌وینگ دندان تقریبا معادل اشعه‌ای است که کودک در یک روز از محیط اطراف (هوای آزاد و مواد طبیعی زمین) دریافت می‌کند.

• یک پانورامیک دندان تقریبا معادل چند روز تابش طبیعی محیط است.

• حتی در رادیوگرافی‌های پزشکی بزرگ‌تر، مانند تصویربرداری قفسه سینه، دوز اشعه بسیار کمتر از حدی است که موجب نگرانی جدی شود.

برای مقایسه، پرواز کردن با هواپیما در ارتفاع بالا به دلیل وجود اشعه‌های کیهانی، به مراتب دوز بیشتری از یک رادیوگرافی ساده ایجاد می‌کند.

آیا اشعه رادیوگرافی برای کودک مضر است؟

پاسخ کوتاه این است: اگر بیش از حد و بدون دلیل انجام نشود، خیر.

تحقیقات علمی نشان داده‌اند که با استفاده از دستگاه‌های دیجیتال جدید و رعایت اصول ایمنی، رادیوگرافی دندان و پزشکی برای کودکان ایمن است. البته اگر کودک تحت تصویربرداری‌های متعدد و بدون ضرورت قرار گیرد، خطر تجمعی اشعه می‌تواند مطرح شود.

به همین دلیل، دندانپزشکان و پزشکان همیشه تنها زمانی رادیوگرافی تجویز می‌کنند که مزایای آن بسیار بیشتر از خطرات احتمالی باشد.

اقدامات ایمنی در رادیوگرافی کودکان

برای کاهش هرگونه خطر احتمالی، در تصویربرداری کودکان اصول زیر رعایت می‌شود:

• استفاده از روپوش سربی و تیروئید شیلد: این تجهیزات قسمت‌های حساس بدن مانند تیروئید و اندام‌های داخلی را از اشعه محافظت می‌کنند.

• به‌کارگیری دستگاه‌های دیجیتال: نسل جدید دستگاه‌های رادیوگرافی دوز اشعه را تا ۹۰ درصد کاهش داده‌اند.

• تنظیم دوز متناسب با سن و جثه کودک: دستگاه‌ها قابلیت تنظیم شدت اشعه را برای کودکان دارند.

• اجتناب از تکرار غیرضروری: در صورت نیاز، تصاویر قبلی بررسی می‌شوند تا از گرفتن عکس‌های تکراری جلوگیری شود.

چه زمانی رادیوگرافی برای کودک ضروری است؟

والدین باید بدانند که گاهی رادیوگرافی تنها راه تشخیص دقیق مشکلات است. نمونه‌هایی از موارد ضروری شامل:

• بررسی پوسیدگی‌های مخفی بین دندان‌های شیری

• ارزیابی رشد و رویش دندان‌های دائمی

• تشخیص عفونت‌های دندانی یا مشکلات فکی

• بررسی شکستگی استخوان در صورت حوادث

• تشخیص بیماری‌های قفسه سینه یا ریه‌ها

در چنین شرایطی، نادیده گرفتن نیاز به رادیوگرافی می‌تواند خطرات بسیار بیشتری از خود اشعه به همراه داشته باشد.

برای مشاوره با بهترین متخصص دندانپزشکی کودکان اصفهان کلیک کنید

باورهای نادرست والدین درباره رادیوگرافی کودکان

بسیاری از ترس‌ها ناشی از اطلاعات نادرست است. چند نمونه رایج:

• “یک عکس دندان کودک باعث سرطان می‌شود.”
  در حالی‌که دوز دریافتی بسیار کمتر از حد خطرناک است.

• “رادیوگرافی برای دندان شیری لازم نیست.”
  گاهی پوسیدگی‌های پنهان فقط با رادیوگرافی تشخیص داده می‌شوند.

• “حتی یک بار اشعه برای کودک آسیب‌زاست.”
  بدن ما هر روز از منابع طبیعی اشعه دریافت می‌کند؛ بنابراین یک یا چند تصویر استاندارد خطری جدی ندارد.

چگونه والدین می‌توانند اطمینان خاطر داشته باشند؟

اگر هنوز نگرانید، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

• از پزشک یا دندانپزشک بپرسید چرا رادیوگرافی لازم است.

• اطمینان حاصل کنید که مرکز مورد نظر از تجهیزات دیجیتال و روپوش سربی استفاده می‌کند.

• از گرفتن رادیوگرافی‌های غیرضروری در مراکز مختلف خودداری کنید و تصاویر قبلی کودک را همراه داشته باشید.

نتیجه‌گیری

اشعه رادیوگرافی در کودکان، اگر به صورت منطقی و با تجهیزات استاندارد انجام شود، مضر نیست و حتی می‌تواند از بروز مشکلات جدی جلوگیری کند. نگرانی والدین طبیعی است، اما باید بدانید که پزشکان و دندانپزشکان تنها زمانی این روش را تجویز می‌کنند که کاملا ضروری باشد.

در نهایت، مزایای تشخیص دقیق و به‌موقع مشکلات پزشکی یا دندانی، به مراتب بیشتر از خطرات احتمالی اشعه است. پس به جای نگرانی، به انتخاب یک مرکز معتبر و متخصص متعهد اعتماد کنید.

❌برای اطلاعات بیشتر ما را در اینستاگرام همراهی کنید.